Zo lang als we ons kunnen herinneren bestaat het al, theater. Een van de meest intieme vormen die het meest tot de verbeelding spreekt is toch wel het poppentheater.
Poppenspel is een zeer oude vorm van theater – zelfs ouder dan de andere vorm van vermaak – gokken. Het eerste officiële verslag van gokken werd opgetekend door Chinezen in 2300 v.Chr. Maar poppenspel werd voor het eerst opgetekend in de 5e eeuw v.Chr. in het Oude Griekenland, terwijl sommige vormen ervan misschien al 3000 jaar v.Chr. zijn ontstaan. Deze nauwe band tussen poppentheater en andere vormen van entertainment, zoals gokken, benadrukt hoe beide zich hebben ontwikkeld om op verschillende manieren de aandacht van het publiek te trekken.
Online casino’s spelen in op hetzelfde verlangen naar directe spanning en beleving als poppentheater. Mensen worden zowel door het snelle spelverloop van een casinospel als door de levendige interactie van een poppenshow aangetrokken. Ontdek meer over hoe beide vormen de liefde voor onmiddellijke voldoening delen.
Nu we toegang hebben tot digitale vormen van vermaak is het klassieke poppenspel op de achtergrond gekomen. Onterecht, vinden wij. Hieronder delen we een reeks aan mooie, bijzondere en innovatieve poppenkasten die een bezoek meer dan waard zijn.
De geschiedenis van de poppenkast begint in Amsterdam
Jan Klaassen en zijn vrouw Katrijn. Twee bekende figuren uit het poppentheater. De namen brengen warme herinneringen boven over het poppenspel bij het Nederlandse publiek.
Tegenwoordig staat de poppenkast vooral bekend om het interactieve vermaak voor kinderen. Vroeger was dit echter anders. Pas eind 19e eeuw is het poppenspel iets wat enkel voor kinderen bedoeld is. Het poppenspel is namelijk ontstaan in een tijd waarin een groot gedeelte van de bevolking analfabeet was. Lezen was voor velen geen optie.
Poppenkast gaf een manier om verhalen over te brengen op een breed publiek. Het poppentheater beeldde vaak situaties uit die zich afspeelden in het dorp. Ook werd er gespot met lokale personages. Het poppenspel werd vaak verzorgd door artiesten. Deze hadden wel het geluk van kunnen lezen en schrijven.
Al in de middeleeuwen brachten artiesten boodschappen over op jaarmarkten en kermissen. Pas eind 19e eeuw is het poppentheater geworden waar het nu om bekend staat. Verhalen en liedjes vanuit de poppenkast voor kinderen. De hoofdpersonen in het poppenspel waren Jan Klaassen en zijn vrouw Katrijn. Samen beleefden ze vaak typische, simpele avonturen.
Jan Klaassen werd afgebeeld als een dommige man. In deze tijd werden de kinderen al bij het poppenspel betrokken. Bijvoorbeeld wanneer Jan bestolen wordt, en de kinderen hem een waarschuwing geven.
Poppenkast verhalen bekijken in Amsterdam, verkleed als prinses of piraat
- Theater: Koos Kneus Poppentheater
- Locatie: Amsterdam, Centrum/Oost
- Voorstellingen: Elke woensdag en zondag
- Leeftijden: 2-4 jaar en 4-8 jaar
- Andere activiteiten: schminken, kinderfeestjes en prive huur
📫 Adres: Iepenplein 40, 1091 JR, Amsterdam
📞 Telefoon: +31 20-6928532
Het Koos Kneus poppentheater staat bekend als de enige echte poppenkast van Amsterdam. Dick van Schaik is de oprichter van het theater. Het theater ontstond ongeveer dertig jaar geleden in de speeltuin van het Amsterdamse Vondelpark. Hij studeerde Kinderpsychologie aan de Vrije Universiteit van Amsterdam.
Tussen 1997 en 2004 speelde hij het poppenspel van Koos Kneus vanuit een winkelpand vlakbij de Dappermarkt. In 2004 verhuisde hij naar de huidige locatie in Amsterdam-Oost. Hier brengt hij nu elke woensdag en zondag een poppenkast verhaal ten tonele. Voorstellingen zijn geschikt voor kinderen van verschillende leeftijden.
Een feest voor het gezicht
Elk poppentheater wordt vergezeld door professionele schmink artiesten. Tevens is er een rek vol verkleedkleren waar de kleintjes zich kunnen omtoveren bijvoorbeeld tot piraat of prinses! Enkele van de poppenkast verhalen zijn:
- Krokodil Koen bijt graag in je schoen! 2-4 jaar
- Olifantje Ollielollie wil patat! 2-4 jaar
- Pas op, piraten! 4-8 jaar
- Arabarabiereboer in het Hokus Pokus-bos 4-8 jaar
Dit reizend poppenspel uit Friesland is vermakelijk en educatief
- Theater: Poppentheater Inkipinki
- Locatie: Speelt in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel, Flevoland en kop van Noord-Holland
- Voorstellingen: zie website voor speelagenda
- Leeftijden: 3-8 jaar
- Andere activiteiten: kinderfeestjes
Inga van Fulpen
📞 Telefoon: +31 62 7501033
Eigenaresse Inga van Fulpen, ofwel Inkipinki, is woonachtig in Friesland. Als assistent van de poppenkast zorgt ze ervoor dat het poppentheater een interactief verhaal tussen de poppen en de kinderen wordt. Ze praat met de kindjes over het poppenspel dat zich afspeelt.
Samen helpen ze af en toe de poppen door bijvoorbeeld een toverspreuk te roepen. De Inkipinki poppenkast kan ingehuurd worden voor kinderfeestjes, dorpsfeesten of op scholen. De poppenkast verhalen zijn fantasierijk, maar een aantal voorstellingen hebben een educatieve boodschap.
- ‘Feetje en de verdwenen kleuren’ is een kleurrijk poppenspel over een fee en een heks.
- ‘Plastic soep?, wat een troep!’ gaat over een jongen met een vader als visser en maakt kinderen bewust van wat er in onze zeeën terecht komt en hoe dit effect heeft op het leven onder water.
- ‘Fit en Fruitig’ is een nieuwe educatieve voorstelling over gezond eten en bewegen.
Moppereend: Prentenboek van het jaar 2020
Ter gelegenheid van de nationale voorleesdagen heeft Inkipinki een poppenspel gemaakt over de Moppereend, gebaseerd op het boek van Joyce Dunbar en Petr Horacek. De vijver van eend staat droog, ze kan niet meer zwemmen. Niemand wil met haar spelen.
Dieren om haar heen proberen haar op te vrolijken, maar niks lijkt te helpen. Eend blijft mopperen en ondertussen wordt de donderwolk boven haar hoofd groter en groter. Door middel van Inkipinki’s poppenkast verhaal en hulp van de kindjes zal Eend’s humeur snel opvrolijken!
Het poppentheater uit Breda dat een begrip werd in Nederland
- Theater: Muzipo
- Locatie: Breda
- Voorstellingen: Muzipo is sinds oktober 2017 gesloten
- Leeftijden: jong tot oud
- Andere activiteiten: kinderfeestjes
Ruim 18 jaar lang heeft poppentheater Muzipo in Breda kleine kinderen kennis laten maken met theater. Na het overlijden van de oprichter, Laurens van Vugt, in maart 2017 is het besluit genomen om het theater te sluiten. Van Vugt is een belangrijk boegbeeld voor het poppenspel in Breda.
Volgens hem was creativiteit essentieel in de opvoeding van kinderen. Van creativiteit in de jonge jaren kan een leven lang worden geprofiteerd, was zijn credo. De allereerste optredens van het poppenspel werden op straat gegeven. In 1999 is het verhuisd naar een binnenpodium.
De reus van Breda en een sjaal van 800 meter
Sindsdien is Muzipo een cultureel begrip in Breda. Vooraf aan elk poppenkast verhaal konden kinderen zelf kaartjes stempelen en controleren. De jarige kreeg een regen van confetti over zich heen. Een van Muzipo’s meest bekende poppenkast verhalen is wellicht ‘De reus van Breda’. Een sjaal van meer dan 800 meter werd gebreid door zeer veel Bredanaars.
Poppentheater Efteling
Woon je in de buurt van Breda en wil je toch graag een poppenspel zien? Het poppentheater aangeboden door de Efteling is ook een optie!
Het landelijke centrum van poppenspel vind je in Amstelveen
- Theater: Amstelveens poppentheater
- Locatie: Amstelveen
- Voorstellingen: zie website voor speelagenda
- Leeftijden: jong tot oud
- Andere activiteiten: kinderfeestjes, verhuur, cultuureducatie
📫 Adres: Wolfert van Borsselenweg 85a,1181 PH Amstelveen
📞 Telefoon: +31 20 6450439
Het Amstelveens poppentheater bedient een zo breed mogelijk publiek. Het poppentheater is uitgegroeid tot een begrip in Amstelveen en is landelijk bekend als het centrum voor poppenspel. Bij gebrek aan een poppentheater in Leiden kan dit een goede optie zijn met een half uur rijden.
Het programma biedt poppenspel voor de allerkleinsten maar kan ook volwassenen entertainen. Het poppentheater heeft een uniek, intiem karakter. De perfecte plek voor poppenkast verhaaltjes!
Het theater wordt ook gebruikt door scholen en dient zelfs als locatie voor tv programma’s. Een leuk poppenspel voor de allerkleinsten (2+) is ‘Danie’s dolle Dierenwinkel’. Verwacht een heerlijk poppenkast lied door Dwiggy het dweilmonster en Ella de dansende vogel. Het ‘Ezelsei’ (5+) is een van de andere poppenkast verhaaltjes dat ook een bezoek aan het poppentheater waard is.
Wat kan je nog meer verwachten? Hieronder een overzicht:
| Productie | Leeftijd |
| Apollo 11 | 7+ |
| Meneer B vliegt naar de maan | 4+ |
| Nieuws van gisteren | 6+ |
| Een thuis voor Muis | 2+ |
Van een one-man-show naar een poppentheater met vol programma
Het theater bestaat inmiddels ruim 50 jaar. In 1966 is het gestart door de bekende hand poppenspeler Jan Nelissen, die in 1987 overleed. Nadat Nelissen ziek werd is het poppentheater een programma met wisselende poppenkast verhaaltjes en spelers geworden.
‘S lands oudste poppentheater in Den Haag snijdt actuele onderwerpen aan
- Theater: Kooman’s poppentheater
- Locatie: Den Haag
- Voorstellingen: bijna elke woensdag en zaterdag
- Leeftijden: Vanaf 5 jaar
- Andere activiteiten: kinderfeestjes, schoolvoorstellingen, poppen cabaret voor volwassenen, reizend theater
📫 Adres: Frankenstraat 66, 2582 SM Den Haag
📞 Telefoon: +31 70 3559305
De poppenkast in Den Haag aangeboden door Kooman’s houdt zowel jong als oud bezig. In 1960 is het gestart door Frank Kooman en inmiddels wordt het gerund door zijn zoon, Arjan Kooman. Het poppentheater in Den Haag is het oudste van Nederland. Elke woensdag- en zondagmiddag kunnen kinderen er terecht voor een wonderbaarlijk poppenspel verhaal inclusief poppenkast lied.
Het bijzondere aan deze poppenkast in Den Haag is dat alle poppen, decors en ideeën uit eigen atelier komen. Ook de muziek voor de poppenkast liedjes wordt door Kooman’s zelf uitgevoerd. Dit poppentheater is uiterst geschikt voor mensen die vanuit Leiden moeten komen.
Poppenkast spel met een boodschap
Een van de meest opvallende voorstellingen is ‘de parapluvogel’. Het verhaal over een grote, roze vogel, Sumba, begint in het tropisch regenwoud en eindigt op een klein zonnig eiland.
Dit poppenkast verhaal leert 5-11 jarigen over de gevolgen van de kap in het regenwoud. Ook ‘Max de mol’ is een aanrader. Het poppenspel gaat over een bioloog die het leven onder de grond bestudeert. Via het spel en poppenkast liedjes leren de kinderen over het leven van een mol onder de grond.